[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MacKellara z komiksu "Skradziony skarb" - scen.: Małgorzata
Rutkowska na podst. powieści Macieja Kuczyńskiego "Rabunek"223
- czy postać Boba z autorskiego komiksu "BINIO BILL ...i skarb
Pajutów"224).
Autorzy komiksów odwołując się do ról określonych autorów
dają jednocześnie do zrozumienia, jakie kreacje aktorskie są
bliskie ich sercu. Poza tym prywatna zabawa w kino stwarza sze-
reg możliwości rozszerzania granic gatunku. Najdosłowniej ideę
"kina w komiksie" zrealizował Jens Jeddeloh, autor wyklętej pa-
rodii "ASTERIKSA". Nie bawiąc się w subtelności, obsadził on w
głównych rolach w "Alcoliksie" m. in. Jacka Lemmona i Stevena
Spielberga (podając ich nazwiska!)225.
"Alcolix" Jeddeloha to szczególny przypadek komiksu, który
rację swojego istnienia opiera na parodiowaniu innych komiksów.
Jednym z przejawów obecności "pośredniej" autora w utworze jest
odsyłanie czytelnika do własnych lub cudzych utworów. Można za-
tem powiedzieć, że "Alcolix" pełen jest śladów obecności
"pośredniej" Jeddeloha. Jednak odsyłanie czytelnika do cudzych
utworów nie musi mieć wyłącznie charakteru parodii. Mowa będzie
o tym w kolejnym fragmencie niniejszych rozważań zatytułowanym:
"Aluzje do własnych dzieł lub dzieł innych autorów".
4.2.2. Aluzje do własnych dzieł lub dzieł innych autorów.226
222
W. Birek, Metamorfozy Moebiusa , w: CDN 1992 nr 1, str. 17.
223
zob. M. Rutkowska, J. Wróblewski, Skradziony skarb , Krajowa Agencja Wydawnicza
RSW Prasa-Książka-Ruch , Warszawa 1986.
224
zob. J. Wróblewski, BINIO BILL ...i skarb Pajutów , Krajowa Agencja Wysawnicza
RSW Prasa-Książka-Ruch , Gdańsk 1990. Skarb Pajutów jest jedynym komiksem z serii
BINIO BILL , który ukazał się w formie albumowej. Wszystkie pozostałe historie o Binio
Billu ukazały się w odcinkach na łamach Zwiata Młodych .
225
Alcolix nie ukazał się w Polsce, w związku z tym informacje bibliograficzne na jego
temat są niedostępne.
226
Podczas analizy aluzji do dzieł innych autorów niezbędne jest następujące założenie:
przedmiotem analizy będą wyłącznie nawiązania do innych komiksów. Aluzje n.p. do
powieści czy do filmów, aczkolwiek interesujące, nie mogą być brane pod uwagę, gdyż nie
wynikają ze specyfiki języka komiksu. Wyjątek stanowią takie odwołania, które wykraczając
poza świat komiksu, poszerzają jego granice. W albumie Asteriks u Belgów jakby na
przekór opiniom, że komiks to mierna literatura i kiepskie malarstwo, znalazły się
podziękowania dla kolegów po fachu: Wiktorowi Hugo za tekst, Piotrowi Breughelowi
KRZYSZTOF LIPKA-CHUDZIK PRZEKAZ WERBALNY I NIEWERBALNY W KOMIKSIE
103
"Alcolix" Jensa Jeddeloha jest rzadkim przypadkiem parodii
konkretnego komiksu. Wśród mnogości tytułów, wątków, scen i wy-
powiedzi trudno czasami zrozumieć, czego dotyczą prezentowane
dowcipy. Poza tym większość scen komiksowych nie zapada w pamięć
tak bardzo, jak na przykład sceny filmowe. Parodie opowieści ry-
sunkowych wymagają od odbiorcy szerokiej znajomości rzeczy, gdyż
inaczej mogą zostać po prostu niezrozumiane.
Fabuła "Alcolixa" bazuje przede wszystkim na przetworzonych
wątkach z "ASTERIKSA", w z czym styl graficzny tego komiksu zos-
tał upodobniony do stylu Alberto Uderzo. Jednak wewnątrz
"Alcolixa" pojawiają się również cytaty z innych historii -
n.p. Myszka Miki lub Tintin - bohater komiksów Herge'a, nie-
żyjącego już artysty belgijskiego. Kiedy dłuższą sekwencję
obrazków wypełniają przygody Tintina (który u Jeddeloha nosi
imię Zinzin), styl rysunków (włącznie z liternictwem) błyska-
wicznie upodabnia się do stylu Herge'a. Z etycznego punktu
widzenia jest to działanie co najmniej dwuznaczne (zwłaszcza,
iż "Alcolix" budzi raczej obrzydzenie niż śmiech), ale nie da
się zaprzeczyć, że Jeddeloh igrając cytatami, stykając ze
sobą różne style rysunku, bawiąc się językiem komiksu chce
stworzyć parodię będącą dla opowieści rysunkowych tym, czym
dla filmu stały się parodie spółki Zucker - Abrahams - Zucker
("Czy leci z nami pilot?", "Naga broń", "Hot Shots!").
W rozdziale I mowa była o wzburzeniu, jakie wśród fanów
"ASTERIKSA" wywołała publikacja komiksu Jensa Jeddeloha. Tymcza-
sem seria o przygodach dzielnych Galów również nie jest wolna od
nawiązań do cudzej twórczości, co najlepiej widać na przykładzie
albumu "Asteriks u Belgów". Album ten pełen jest aluzji do
nieustannej rywalizacji Francuzów i Belgów - także na terenie
komiksu. Co ciekawe, Goscinny i Uderzo również posługują się cy-
tatem z "TINTINA". W osadzie Belgów pojawia się w pewnym momen-
cie dwójka wojowników narysowana kreską typową dla stylu
Herge'a. Są to przebrani w stroje wojowników dwaj bracia - de-
tektywi z "TINTINA" w polskiej wersji językowej znani jako Taj-
niak i Jawniak. Wydawnictwu Egmont Polska (któremu w rozdziale
III autor pracy miał za złe zastąpienie ręcznego liternictwa
"ASTERIKSA" czcionką komputerową) należą się słowa uznania za
umieszczenie w "dymkach" Tajniaka i Jawniaka liter identycznych
jak te drukowane w "TINTINIE", dzięki czemu aluzja stała się
Starszemu za rysunek . W istocie, w albumie odnalezć można nawiązania do twórczości
obydwu artystów.
KRZYSZTOF LIPKA-CHUDZIK PRZEKAZ WERBALNY I NIEWERBALNY W KOMIKSIE
104
bardziej przejrzysta227.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]