[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2. Zdanie z Ewangelii: S owo sta o si cia em (J 1,14) nie mo e oznacza , e Boski Logos
zamieni si w cz owieka. Bóg i cz owiek nie mog utworzy jednej natury. Oznacza to, e
Bóg przyjmuj c posta cz owieka musia pozosta bez uszczerbku sob w pe ni swego
Bóstwa.
Obie tezy s niew tpliwie s uszne, podkre laj transcendencj Boga, cho akcentuj racje
filozoficzne raczej ni biblijne.
3. Chrystus Pan jest Emmanuelem (por. Iz 7,14; Mt 1,23), czyli Bogiem z nami . To mo e
oznacza tyle, e Syn Bo y zamieszka w Jezusie z Nazaretu. Wobec tego Maryja nie jest
Bogarodzic , lecz tylko matk cz owieka Jezusa.
Tutaj Nestoriusz wysuwa hipotez , której Ko ció nie móg przyj , bo podkre laj c
transcendencj Boga - nie liczy si z tym, co Nowy Testament mówi o Jezusie Chrystusie.
Uwidacznia si to w nast pnej tezie.
4. Nie do przyj cia jest communicatio idiomatum czyli przypisywanie cech Boga i cz owieka
jednemu podmiotowi. Zarówno Bóg - LOGOS, jak i cz owiek Jezus, mieli swoje w asne
przymioty. Na krzy u zatem umar Jezus cz owiek, a nie odwieczny Syn Bo y.
W tym stwierdzeniu Nestoriusz kwestionuje sposób mówienia Nowego Testamentu i
najdawniejszej tradycji patrystycznej, a tym samym wybiera raczej argumenty filozoficzne, ni
wierno objawieniu. Pozostaje jeszcze wyja nienie przyj tej koncepcji, oczywi cie niemo liwe do
przyj cia przez nauk katolick , podane w ostatniej tezie.
5. Bóg i cz owiek s w Chrystusie z czeni na zasadzie wybrania i zgody:
KATH'EUDOKIAN - wed ug upodobania . Wynikiem tego jest jedno Chrystusa w sensie
moralnym (zgodno dzia ania). Oznacza to równie , e to z czenie mo e ulec rozdzieleniu.
W tezach Nestoriusza s uszne jest podkre lenie, e Bóstwo w swej naturze nie mo e ulega
zmianie, ani miesza si z inn natur . To akcentowanie transcendencji Boga doprowadzi o go do
wysuni cia teorii dwojakiego Chrystusa . Jednak e prawda, e Jezus b cy cz owiekiem jest
równie odwiecznym S owem Boga - jest zbyt wyra nie przedstawiona w tekstach Nowego
Testamentu, by j mo na by o podwa . Nigdzie nie ma tam ladu jakiej podwójno ci podmiotu w
Chrystusie. Jedno podmiotu i dwoisto natur - to jest istota doktryny o Chrystusie g oszonej przez
Ko ció . Tego jednak rozró nienia osoby jako podmiotu i natur jako sposobów bycia, Nestoriusz nie
umia uchwyci .
Nowsze badania zachowanych fragmentów pism Nestoriusza sk aniaj niektórych autorów do
przypuszczenia, e jego pogl dy nie by y w istocie tak skrajne, jak mu zarzuca Cyryl i inni
przeciwnicy. Nale y jednak zauwa , e autentyczno , tych fragmentów jest do w tpliwa19.
Na g ównej sesji soboru Efeskiego przyj ta zosta a doktryna Cyryla zawarta w jego li cie do
Nestoriusza. Cyryl zakwestionowa okre lenie KATH'EUDOKIAN - wed ug upodobania - bo ono
zawiera o my l o dwóch podmiotach. Za-proponowa okre lenie: KATH'YPOSTASIN - tzn.
zjednoczenie na zasadzie hipostazy - czyli w samym bycie, a nie tylko przez moraln zgod .
Podmiotem dzia ania w Chrystusie jest Boskie S owo - LOGOS - które przyj o cz owiecze stwo.
Zjednoczenie to nie polega na woli, czy samym upodobaniu, ani te nie dokona o si w przyj ciu
18
Por.: M. Starowieyski, dz. cyt., 47-62.
19
Por. S.C. Napiórkowski, Czy mo na zrehabilitowa Nestoriusza? w: Matka mojego Pana, Opole 1988, 129-132.
23/41
innej osoby. Jest to rzeczywiste i wewn trzne z czenie dwóch natur w jednego Pana, Chrystusa,
Syna. Chrystus pozostaj c S owem Bo ym ma ca kowit i doskona natur ludzk . Zjednoczenie
natury ludzkiej z natur Bosk nast pi o w chwili pocz cia w onie Maryi Dziewicy. Nie mo e to by
interpretowane jako pomieszanie natur, ale nie mo na te twierdzi , e na zwyk ego cz owieka
pocz tego z Dziewicy zst pi o S owo Bo e. Nie mówimy, e S owo przybra o sobie cz owieka , lecz
e sta o si cz owiekiem , zgodnie z tekstem Ewangelii (por. J 1,14). To jednak nie znaczy, e
Bóstwo zamieni o si w cz owiecze stwo20.
Cyryl pocz tkowo okre la zwi zek mi dzy naturami w Chrystusie jako HENOSIS FYSIKE -
jedno natury. Potem wycofa si z tego niefortunnego wyra enia, jednak e po jego mierci
powróci o ono jako has o b dnej doktryny monofizyckiej.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]