[ Pobierz całość w formacie PDF ]
prowincja z terenów zdobytych, wyłączono z niej przychylneg teraz Rzymowi Hierona. Rządzi swoim państwem
aż do 215 na wzór hellenistyczny, spory autorytet, dobra dyplomacja.
’! 215 wnuk Hierona, Hieronim przechodzi do KartagiÅ„czyków wskutek rzymskiej klÄ™ski pod Kannami, nawet
obalenie monarchii nie zmienia nowej syrakuzańskiej pozycji przeciw Rzymowi. Nienawiść przeciw Rzymowi
wzrasta olbrzymi bunt.
’! 213-11 po dÅ‚ugim oblężeniu zdobyto Syrakuzy, reszt miast Å‚atwiej siÄ™ poddaje Sycylia rzymskÄ… prowincjÄ….
PACSTWO PTOLEMEUSZÓW
’! W I w. p.n.e. zaciekÅ‚e walki o wÅ‚adzÄ™ w obrÄ™bie dynastii, Ptolemeusz X Aleksander próbuje wydrzeć kraj z rÄ…k
brata i aby kupić sobie poparcie Rzymu, w 87 sporządza testament, w którym po jego bezpotomnej śmierci
oddaje kraj Rzymowi (nie jest to pewne). W Rzymie ten testament nie jest dyskutowany. Ginie wkrótce po tym.
Wcześniej, rządzący Cyreną Ptolemeusz Apion także zapisał swe państewko Rzymowi, i umarł w 96. Prowincja z
Cyreny powstała w 74.
’! Po Å›mierci Ptolemeusza IX w 81 dynastiÄ™ reprezentuje tylko Berenike, wdowa po jego bracie, mÄ™scy
potomkowie trafili do niewoli MIthrydatesa, ale jednemu, Ptolemeuszowi XI udało się zbiec dzięki poparciu Sulli.
Ten zabrał go do Rzymu i popiera jego starania o tron, licząc na wpływy w Egipcie. Testament oddający kraj
Rzymowi mógł też powstać wtedy. Powróciwszy do Aleksandrii, Ptolemeusz XI poślubia i morduje Berenike, w
kraju wybucha bunt, a król ginie po 3 tygodniach panowania.
’! Polityka Rzymu najprawdopodobniej nie byÅ‚a konsekwentna wobec Egiptu, dpiero od koÅ„ca II wieku narasta
zainteresowanie Egiptem w zwiÄ…zku z przemianami w samej republice: ten, kto przejmie Egipt, zyska sobie
poparcie w rozgrywkach o władzę w Rzymie. Wcześniej krainy gotowe właściwie na aneksję długo musiały na nią
czekać (Cyrenajka).
’! Rzym wolaÅ‚ nie podbijać Egiptu od razu, bo każdy rzymski polityk zarzÄ…dzajÄ…cy tak bogatym krajem mógÅ‚
zaburzyć struktury władzy rozkładającej się republiki. Lepsze jest zachowanie status quo.
’! Dalsze lata to ciÄ…gÅ‚e wikÅ‚anie siÄ™ Rzymu w sprawy egipskie, zwÅ‚aszcza za sprawÄ… wojny domowej w
triumwiracie, w końcu Kleopatra, nawiązując romans z Antoniuszem, zyskuje przezeń pośrednio nowe terytoria
94
dla Egiptu. Po przegranej pod Akcjum Antoniusz i Kleopatra popełniając samobójstwa, tuż zanim Oktawian
wkroczył do Egiptu w 30 r.
PACSTWO SELEUKIDÓW
’! ok. 245 pierwsze przetasowania w Iranie, Andragoras, satrapa Partii odmawia podporzÄ…dkowania siÄ™
Seleukosowi II. Bije własne monety, ale nie przejmuje tytułu króla (pewien stopień zależności pozostał).
Prawdopodobne miejscowa elita go poparła, chciała mieć bliższego panującego. Najazdy Parnów na te tereny
przerwały komunikację między dworem i satrapą, co dodatkowo osłabiło więzi. Partowie w 239-8 ponosi klęskę w
walce z Partami, którzy zajmują jego krainę.
’! Baktria i Sogdiana, odciÄ™te przez rebeliÄ™ w Partii, sÄ… zmuszone radzić sobie same. Satrapa Baktrii Diodotos
przejmuje tytuł królewski, początkowo bije monety seleukidzkie, umieszczając jednak Zeusa (własnego boga)
zamiast dynastycznego Apollona. Potem zastępuje już wizerunek Antiocha swoim własnym. Dopiero w 238
monety są już całkowicie miejscowe.
’! W Baktrii spora liczba Greków, być może Persowie importowali tu nieposÅ‚usznych Hellenów, na pewno za
Aleksandra miejscowi żołnierze podnieśli rewoltę, ale została stłumiona, a oni musieli tu pozostać. Zcisła
współpraca z Irańczykami, wymuszona najazdami koczowników z północnych stepów. Państwo niezwykłe
konsekwentna równość dwóch kultur, jedyny prawdziwy dziedzic idei Aleksandra.
’! Persyda najprawdopodobniej pozostawaÅ‚a częściowo zależna.
’! 237-27 wyprawa Seleukosa II na Partów, niezbyt udana, brak trwalszych efektów.
’! W 197 Antioch III wplÄ…tuje siÄ™ w walki w Anatolii, poczÄ…tkowo ostrożnie wobec Rzymu, zajmuje część Tracji,
Rzymianie nieco protestują, ale Antioch jeszcze może ich zignorować.
’! 192 otwarty konflikt seleukidzko-rzymski, sytuacja po oswobodzeniu Grecji przez Flaminiusa. Zw. Etolski
związał się z Antiochem, a Eumenes II z Pergamonu pcha Rzym do wojny z nim. Antioch opuszcza nieudaną
wojnę w Grecji w 191. Być może wyprawę tą sprowokował też Hannibal, przebywający u Antiocha od 195.
’! DziaÅ‚ania na morzu Flota Rzymu, Rodos i Pergamonu atakuje seleukidzkÄ…, 190 klÄ™ska Antiocha,
ewakuuje się z Tracji, armia ląduje i łączy się z siłami Pergamonu, Antioch wskutek nieudanych negocjacji staje
do bitwy pod MagnezjÄ… w Lidii i sromotnie przegrywa.
’! 188 pokój w Apamei Antioch rezygnuje z posiadÅ‚oÅ›ci za górami Tauros i akcji na tych obszarach. Musi
też zapłacić olbrzymie odszkodowanie i zapewnić żywność armii, posyła też zakładników. Kres ambicji
Seleukidów w Anatolii, Rzym wchodzi do gry na Wschodzie.
’! Rozpad Maurjów w Indiach stwarza okazjÄ™ dla baktryjskich podbojów na poÅ‚udnie od Hindukuszu, jeden z
[ Pobierz całość w formacie PDF ]